Nieuwsartikel Nieuw Land, Nationaal Park in oprichting
Als de regering ermee instemt, is Nederland binnenkort een nieuw Nationaal Park rijker. Markermeer, Marker Wadden, Trintelzand, Lepelaarplassen en Oostvaardersplassen vormen straks het eerste Nationaal Park in Flevoland.
Nederlanders zijn befaamd om hun inpolderingen. Al generaties lang maken we nieuw land. Dat we ook nieuwe natuur kunnen maken, ontdekten we pas een jaar of veertig geleden. Het zuidwestelijke deel van het IJsselmeer lag toen te wachten op inpoldering. Daar zou de Markerwaard komen. Een nieuwe polder, bedoeld als landbouwgrond, verstedelijkingsruimte of voor een nieuwe nationale luchthaven. De dijk was al gebouwd: de Houtribdijk tussen Lelystad en Enkhuizen.
Het liep anders. Op het zoete binnenwater achter deze dijk, het Markermeer, bleken duizenden vogels af te komen. Trekvogels die overkomen uit Afrika of juist uit noordelijke streken, maar ook broedvogels die jaarrond op en om het water vertoeven. Er was een natuurgebied geboren. En ook voor mensen bleek dit grote, relatief luwe binnenwater aantrekkelijk. Op de dijk of in een zeilboot genieten ze van de natuur, de elementen, de stilte en de duisternis.
Nog spectaculairder was wat er in Zuidelijk Flevoland gebeurde. Tussen de nieuwe steden Lelystad en Almere lag een groot terrein te wachten op de komst van industrie. Het was een drassig deel van de polder, vlak langs het Markermeer. Er werd riet aangeplant. Verder liet men het aan zijn lot over. Ook daar bleken vogels zich prima thuis te voelen, tussen de spontaan gegroeide moerasvegetatie. In veel gevallen waren het bedreigde vogelsoorten die juist daar een veilig heenkomen vonden.
Natuurlijke processen
Na verloop van tijd begrepen de plannenmakers de waarde van deze onbedoelde ontwikkeling. De regering blies de aanleg van de Markerwaard af. Het moeras werd bestempeld tot het natuurgebied Oostvaardersplassen, vlak naast de Lepelaarplassen die al langer op de plankaart stonden. Sindsdien zijn overheden en natuurorganisaties aan de slag met de ontwikkeling van de natuur. Met succes, al gaat het soms met vallen en opstaan. Bewust toewerken naar nieuwe natuur van deze omvang, gebruikmakend van natuurlijke processen zoals wind, stroming en begrazing: het was nog niet eerder gedaan. Sommige maatregelen pakten meteen goed uit, andere vielen tegen of hadden onvoorziene bijeffecten. De natuur laat zich nooit helemaal voorspellen.
Al met al vormen Markermeer, Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen nu een leefgebied voor 31 vogelsoorten die Europees beschermd zijn. De zeearend en de zilverreiger vertoonden zich weer in Nederland, hier op het nieuwe land. En met de Marker Wadden en Trintelzand wordt opnieuw natuur gemaakt. Er komen eilanden met langzaam aflopende oevers en zones met ondiep, luw water. Deze toevoegingen zijn belangrijk voor een robuust en veerkrachtig ecosysteem.
Volop in beweging
De komende jaren ontstaan meer mogelijkheden om de natuur te bezoeken. Al dit jaar wordt het eerste eiland van de Marker Wadden opengesteld voor publiek. Er zal een veerboot heen en weer varen naar Lelystad. Op het eiland komen een klein bezoekerscentrum, een uitkijktoren, wandelroutes en vogelkijkhutten. Tegelijk werken de gemeenten Lelystad en Almere aan de toegankelijkheid van de bosrijke gebieden rondom het moeras en de graslanden van de Oostvaardersplassen. En er leven ideeën om de natuur uit te breiden tot aan of zelfs over de snelweg A6, zodat ook passerende automobilisten de schoonheid van het gebied ontdekken. Net als nu de treinreizigers al doen.
Het is nu honderd jaar geleden dat het parlement de Zuiderzeewet aannam die de drooglegging van de IJsselmeerpolders regelde. Het is vijftig jaar geleden dat de laatste polder, Zuidelijk Flevoland, droogviel. Voor de betrokken overheden en natuurorganisaties (Het Flevo-landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, de gemeente Almere en Lelystad en de provincie Flevoland) is dat een mooi moment om de nieuwe natuur te bekronen met de status van Nationaal Park. De provincie heeft daar een aanvraag voor ingediend bij minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Als zij ermee instemt, vormen Markermeer, Marker Wadden, Trintelzand, Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen straks samen Nationaal Park Nieuw Land. De natuur krijgt er de ruimte, bezoekers zijn welkom en er is alle gelegenheid voor wetenschappelijk onderzoek en experiment. Het wordt een nationaal park dat volop in beweging en ontwikkeling is, volgens de beste Flevolandse traditie.